Πένθος
Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια περιλαμβάνει πλειάδα αντιδράσεων οι οποίες καθορίζονται από τη δομή της προσωπικότητάς μας, την οικογένεια, το πολιτισμικό μας περιβάλλον, τις μεταφυσικές μας αντιλήψεις, κ.ο.κ. Το πένθος εκφράζεται ως συνδυασμός ψυχικών, νοητικών, συναισθηματικών, σωματικών ή κοινωνικών αντιδράσεων. Οι ψυχικές και συναισθηματικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν τον θυμό, την ενοχή, το άγχος, τον φόβο, τη λύπη, την κατάθλιψη και την απόγνωση. Στις σωματικές αντιδράσεις συχνά περιλαμβάνονται προβλήματα διαταραχής του ύπνου και/ή της όρεξης, σωματικές οχλήσεις και ασθένειες. Ως προς τις κοινωνικές αντιδράσεις δεν είναι σπάνια η ανάπτυξη φροντιστικής διάθεσης απέναντι σε άλλα μέλη της οικογένειας, η ανταλλαγή ή η υποκατάσταση των ρόλων μέσα στο οικογενειακό σύστημα σχέσεων, η αδυναμία επιστροφής στην εργασία ή η υπερβολική ενασχόληση με αυτή, και η αλλαγή στον τρόπο που ανταποκρινόμαστε σε διαφορετικές κοινωνικές περιστάσεις.

Στρές (Αίσθημα πως πιεζόμαστε ψυχικώς)
Όλοι ισχυριζόμαστε συχνά ότι νιώθουμε στρες χωρίς να είναι κάθε φορά ξεκάθαρο τι ακριβώς σημαίνει αυτό για εμάς. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι το στρες μπορεί να εμφανιστεί με αφορμή όχι μόνο ένα αρνητικό, αλλά ακόμη κι ένα θετικό γεγονός. Συμβάντα ή αντικείμενα που ενδεχομένως αποτελούν πηγή στρες για κάποιον μπορεί να μην γεννούν στρες σε κάποιον άλλον. Αυτό που καθιστά κάτι στρεσογόνο είναι ο τρόπος με τον οποίο το αντιλαμβανόμαστε και αντιδρούμε σε αυτό. Η αντίδραση στη στρεσογόνο κατάσταση ή στο αντικείμενο του στρες μπορεί να επηρεάσει τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία, γεγονός που κάνει απαραίτητη την εκμάθηση της διαχείρισής της, όποτε αυτή αναδύεται.

Ενοχή
Το αίσθημα της ενοχής μπορεί να μας μας κάνει να νιώσουμε κατώτεροι των περιστάσεων και λίγοι, αλλά και να βιώσουμε με τρόπο ενοχικό πράγματα που είτε κάνουμε με ευχαρίστηση είτε πράγματα που απλώς σκεφτόμαστε χωρίς όμως να τα πραγματοποιούμε. Η ενοχή μπορεί να αποτελέσει κίνητρο να επανορθώσουμε τη ζημιά ή τον πόνο που έχουμε προκαλέσει, να θεραπεύσουμε πληγές στις σχέσεις μας, να αναζητήσουμε τη συγχώρεση και να αλλάξουμε συμπεριφορά. Μπορεί ωστόσο εξίσου εύκολα να μας μετατρέψει από ανθρώπους με θετική στάση απέναντι στη ζωή και στα πράγματα σε άτομα που προσλαμβάνουν σχεδόν τα πάντα ως εν δυνάμει δυσκολίες και αξεπέραστα εμπόδια.

Έλλειψη αυτοπεποίθησης
Από έλλειψη αυτοπεποίθησης πάσχουν Όσοι άνθρωποι εξαρτώνται σε υπερβολικό βαθμό από την επιδοκιμασία, την επιβράβευση και την αποδοχή των άλλων προκειμένου να αισθανθούν οι ίδιοι καλά. Εξαιτίας της τάσης τους να εξαρτώνται από την επιδοκιμασία των άλλων δείχνουν τάση να αποφεύγουν κάθε είδους ρίσκο εξαιτίας του έντονου φόβου αποτυχίας που διατρέχει την ύπαρξή τους. Γενικότερα, τους φαίνεται δύσκολο να πιστέψουν στη δυνατότητά της προσωπικής επιτυχίας. Υποτιμούν συχνά τον εαυτό τους και απορρίπτουν ή παραμερίζουν τα όσα θετικά σχόλια που τους απευθύνουν οι άλλοι. Στον αντίποδα των παραπάνω, τα άτομα ΜΕ αυτοπεποίθηση δεν φοβούνται την αποδοκιμασία των άλλων καθώς έχουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητές τους. Η ισχυρή εσωτερική τους στάση για αυτοαποδοχή (δηλαδή το να αποδέχονται οι ίδιοι τον εαυτό τους) σημαίνει ότι δεν πειθαναγκάζονται προκειμένου να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις, τις πεποιθήσεις ή τις συμπεριφορές των άλλων προκειμένου να γίνουν αποδεκτά.

Αυτοεκτίμηση
Η θετική ή υψηλή αυτοεκτίμηση απαρτίζεται από το σύνολο των θετικών σκέψεων και συναισθημάτων που κάνουμε για τον εαυτό. Επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, πράττουμε και αισθανόμαστε για τους άλλους, καθώς και τον βαθμό της επιτυχίας μας στη ζωή. Η απόκτησή της έχει να κάνει με αυτό που προσδοκούμε από εμάς τους ίδιους, από τη δυνατότητα να ευχαριστιόμαστε τη συναναστροφή των άλλων και να γινόμαστε δοτικότεροι στον περίγυρό μας.

Ματαίωση
Η ματαίωση είναι κάτι που όλοι μας έχουμε βιώσει — είτε πρόκειται για την ήπια ενόχληση που προκαλεί η απώλεια κάποιου αντικειμένου ή η απώλεια μιας ευκαιρίας, είτε για την πολύ πιο ψυχοφθόρο αίσθηση της συνεχούς αποτυχίας μας να επιτευχθεί ένας πολυπόθητος στόχος. Καθώς η πλειονότητα όσων επιθυμούμε πραγματικά προϋποθέτει έναν βαθμό ματαίωσης, η δυνατότητα διαχείρισής της είναι απαραίτητη δεξιότητα προκειμένου να παραμένουμε αισιόδοξοι και θετικοί ενώπιον καταστάσεων που συχνά είναι απαιτητικές και δύσκολο να τις διαχειριστούμε.

Θυμός
Ο θυμός είναι ένα απολύτως φυσιολογικό και συνήθως υγιές ανθρώπινο συναίσθημα. Όταν όμως γίνεται ανεξέλεγκτος και καταστροφικός μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία στην εργασία, στις προσωπικές σχέσεις και να επηρεάσει αρνητικά την εν γένει ποιότητα ζωής. Είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει στον άνθρωπο την αίσθηση ότι αποτελεί έρμαιο ενός ακατανίκητου και απρόβλεπτου συναισθήματος που μπορεί εύκολα να τον καταβάλλει, χωρίς ο ίδιος να είναι σε θέση να αντισταθεί ή να το ελέγξει.

Φθόνος.

Ζήλια.

Τύποι προβλημάτων σε ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Συνεξάρτηση
Ως συνεξάρτηση ορίζεται ο δυσλειτουργικός τρόπος ζωής και διαχείρισης προβλημάτων που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και έχει μια σειρά από ιδιάζοντα χαρακτηριστικά. Ο συνεξαρτητικός ταυτίζεται με τις ανάγκες, τα συναισθήματα, τους στόχους και τα προβλήματα των άλλων παραμερίζοντας ή ακόμη και λησμονώντας τελείως τις δικές του ανάγκες και τα δικά του συναισθήματα. Είναι ο άνθρωπος που:

• δυσκολεύεται να πει όχι
• δεν δέχεται εύκολα τη φιλοφρόνηση
• νιώθει ντροπή για τη συμπεριφορά άλλων
• αποφεύγει τη σύγκρουση πάση θυσία
• σπεύδει να ικανοποιήσει ανάγκες χωρίς καν να του έχει ζητηθεί η ικανοποίησή τους
• γίνεται αυτοθυσιαστικός θέλοντας να «σώσει» τους οικείους, τους συντρόφους ή ακόμη και τρίτους
• συχνά είναι θυμωμένος χωρίς να ξέρει γιατί
• αγχώνεται όταν τα πράγματα δεν πάνε ακριβώς όπως τα έχει σχεδιάσει

Η συνεξαρτητική συμπεριφορά μαθαίνεται μέσω της παρακολούθησης και της μίμησης των συμπεριφορών άλλων μελών της οικογένειας αλλά και μέσα από οικογενειακούς κανόνες και ρουτίνες.

Φόβος της Μοναξιάς
Γενικά, θεωρείται υγιές να θέλει ή και να αντέχει κάποιος την μοναξιά για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Ο φόβος της μοναξιάς όμως συγκεφαλαιώνεται στο αίσθημα ότι το άτομο είναι αποκομμένο, αποσυνδεδεμένο ή αποξενωμένο από τους υπόλοιπους με αποτέλεσμα να φαντάζει αδύναμο να διατηρήσει οποιαδήποτε μορφή ουσιαστικής ανθρώπινης επαφής. Έτσι, οι μοναχικοί άνθρωποι αισθάνονται συχνά καταθλιμμένοι, και εσωτερικά κενοί και άδειοι.

Προβλήματα στις σχέσεις και στον γάμο
Τα διαπροσωπικά προβλήματα και τα προβλήματα στις ερωτικές σχέσεις μπορούν ενίοτε να γίνουν πολύ δύσκολα. Συχνά ανακύπτουν όταν το άτομο δεν έχει μάθει πώς να συνδέεται με τους άλλους, ή όταν δεν έχει διδαχθεί τι είναι αυτό που πρέπει ή δεν πρέπει να κάνει μέσα σε μια σχέση. Ίσως πάλι να χάνει τον αυτοσεβασμό του, την αίσθηση της προσωπικής αξίας, ή να έχει βιώσει άσχημες εμπειρίες σε παρελθούσες σχέσεις με συνέπεια προσωρινά να χάνει τη δυνατότητά του να εμπιστευτεί. Είναι επίσης πιθανό να καλλιεργεί μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το τι δίνει και τι παίρνει κανείς όταν βρίσκεται σε μια σχέση. Tέτοιου είδους προβλήματα αντιμετωπίζονται με την προσφυγή στον κατάλληλο ειδικό ψυχικής υγείας. Όσο νωρίτερα αντιμετωπιστούν τόσο καλύτερη είναι η πρόβλεψη για τη συνέχιση, τη διάρκεια και την ποιότητα της σχέσης.

Χωρισμός και διαζύγιο
Στις περιπτώσεις που η σχέση καταλήγει σε χωρισμό ή διαζύγιο, αυτά μπορούν να γίνουν με πολιτισμένο τρόπο και με το μικρότερο δυνατό ψυχικό κόστος για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και για τα παιδιά όταν υπάρχουν. Φαίνεται παράδοξο όμως ισχύει: τους χαρακτήρες και την ποιότητα μιας σχέσης ανθρώπων την αντιλαμβανόμαστε… μετά τον χωρισμό.
Η διάλυση ενός γάμου, όποιος κι αν είναι ο λόγος που την προξενεί, γεννά συνήθως μία πλειάδα ιδιαίτερα έντονων και αρνητικών συναισθημάτων: θλίψη, θυμό, φόβο ενόψει ενός αβέβαιου και εν δυνάμει απειλητικού μέλλοντος, κατάθλιψη, πόνο, μοναξιά, αδυναμία λήψης αποφάσεων και το αίσθημα της ματαίωσης των ονείρων και των προσδοκιών για τη ζωή. Ο τρόπος με τον οποίο το άτομο επιλέγει να διαχειριστεί το χωρισμό ή το διαζύγιο είναι εξόχως σημαντικός καθώς από την απόφαση αυτή θα εξαρτηθεί ο μελλοντικός αντίκτυπος, στη ζωή του ίδιου του ατόμου αλλά και σε αυτή του ή της συντρόφου και των παιδιών, αν υπάρχουν.

Απόρριψη
Η απόρριψη είναι το αίσθημα που βιώνει συνήθως το άτομο όταν αποτυγχάνει στην προσπάθειά αναζήτησης ερωτικού συντρόφου, ή στην απόπειρά του να ενταχθεί σε κοινωνικούς και άλλους κύκλους, όταν ματαιώνεται η ανέλιξή του στον επαγγελματικό χώρο κτλ. Η ερωτική απόρριψη είναι ίσως μία από τις πλέον έντονες και επώδυνες εμπειρίες που μπορεί να βιώσει το άτομο, διότι συσχετίζεται άμεσα με αισθήματα αξίας εαυτού και αυτοπεποίθησης.