Αυτισμός
Κατ’ αρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι ο όρος αυτισμός, αποτελεί μία από τις εκφάνσεις μιας ευρύτερης ομάδας διαταραχών που χαρακτηρίζονται από διάχυτες εκπτώσεις σε αναπτυξιακούς νευρολογικούς τομείς του ατόμου. Στις μέρες μας προτιμάται ο όρος Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές ή Διαταραχές του Αυτιστικού Φάσματος, οι οποίες όμως περιλαμβάνουν και άλλες διαταραχές πέρα από τον τον καθεαυτόν αυτισμό.
Εν προκειμένω, έχουμε να κάνουμε με νευρολογικές δυσλειτουργίες που πρωτοεμφανίζονται κατά τα πρώτα 3 έτη της ζωής του ανθρώπου και επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ως προς την έκφραση της ομάδας αυτής παθήσεων, το ειδοποιό τους χαρακτηριστικό είναι η δυσκολία στη συσχέτιση του πάσχοντα με τους άλλους, η ελλιπής λεκτική και εξωλεκτική επικοινωνία, η προβληματική συναναστροφή και διαχείριση του ελεύθερου χρόνου και του παιχνιδιού. Κατά συνέπεια, τα άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές δυσκολεύονται να συσχετιστούν με τον κόσμο που τους περιβάλλει. Δεν είναι μάλιστα σπάνιο να εμφανίζονται συμπεριφορές αυτοτραυματισμού και επιθετικότητας. Συχνή είναι η αέναη επανάληψη κινήσεων, οι απροσδόκητες αντιδράσεις απέναντι σε άλλους, η προσκόλληση σε αντικείμενα και η εμφάνιση διέγερσης κάθε φορά που διακόπτεται μια συνήθεια ή ρουτίνα. Είναι φανερό λοιπόν ότι οι διαταραχές αυτές αντανακλούν τη μη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου ιδιαίτερα στους τομείς της κοινωνικής διάδρασης και της επικοινωνίας με τους άλλους.
Τα παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές παρουσιάζουν παρόμοια προβλήματα επικοινωνίας και ένταξης στον κοινωνικό τους περίγυρο, αλλά δεν εμφανίζουν τα ίδια συμπτώματα. Πρόκειται άλλωστε για παθήσεις που χαρακτηρίζονται από ένα φάσμα διαφορετικών εκφάνσεων με συμπτώματα και ειδοποιά χαρακτηριστικά πολυποίκιλα τόσο ως προς τη φύση όσο και ως προς τη βαρύτητά τους. Αν και το είδος του αυτισμού μπορεί κατά περίπτωση να οριστεί σύμφωνα με ομάδες συγκεκριμένων συμπτωμάτων, οι πάσχοντες ενδέχεται να εμφανίζουν συμπεριφορές που διαφοροποιούνται σε πολύ σημαντικό βαθμό ως προς το είδος, τη σοβαρότητα και την ποικιλότητά τους. Μπορεί δηλαδή σε δύο άτομα με την ίδια διάγνωση οι αντιδράσεις να είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Οι βασικοί διαγνωστικοί δείκτες είναι οι ακόλουθοι:
- Σειρά δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων που έχουν χαρακτήρα επαναλαμβανόμενο, στερεότυπο και περιορισμένο σε εύρος
- Ενδιαφέροντα και ασχολίες που χαρακτηρίζονται από εκκεντρικότητα και ιδιορρυθμία
- Αδυναμία κοινωνικής κατανόησης, δυσκολίες στη συναλλαγή και τον συναισθηματικό συντονισμό με τον περίγυρο
- Άνιση ανάπτυξη των γνωσιακών ικανοτήτων
- Ανακόλουθη επεξεργασία των εμπειριών και των ερεθισμάτων που διαμεσολαβούνται από τα αισθητηριακά όργανα.